Ik hoor het nog steeds vaak. “Blockchain? Dat is toch dat ding van Bitcoin”. Of: “Dat is gewoon iets voor techneuten.” Niet dus. Blockchain is volgens mijn bescheiden mening een technologie die het potentieel heeft om een aantal aspecten van business en handel drijven grondig door elkaar te schudden. Ik noem Blockchain wel eens WTF, Waarschijnlijk Toch Fundamenteel.

Blockchain is een trouwfeest

Ja, blockchain zit technologisch wel vernuftig in elkaar. Daar kan je je technische in verliezen. Maar in essentie is blockchain een manier om gezamenlijk -oftewel decentraal- geschiedenis te schrijven, om samen een waarheid te creëren van wie nu wat van wie gekregen heeft. Dat kan geld zijn, maar ook ‘iets van waarde’. Ik vergelijk de mechanics van blockchain wel eens met een bruiloft. Stel, de vader van de bruid geeft tijdens het feest een speech en hij schenkt het nieuwe bruidspaar zowaar een auto cadeau. Op dat moment zijn alle aanwezigen getuige van het feit dat die auto nu van het koppel is. Want als iemand vraagt: “Van wie is die auto?”, dan zal iedereen in de zaal hetzelfde antwoord geven: “Van het koppel.”

En dan heb je eigenlijk net met dat hele feest blockchain gespeeld.

via GIPHY

Hoezo? Beeld je gewoon in dat ieder familielid, elke vriend, de dj, iedereen aanwezig, eigenlijk een ‘computer’ is in een decentraal netwerk. ‘Decentraal‘ omdat niet iedereen elkaar even goed kent. Maar iedereen heeft wel volgens hetzelfde protocol – de ogen – die transactie geverifieerd. Ze is dus gebeurd. En iedereen heeft zijn brein gebruikt om die ‘transactie’ op te slaan. En ons collectief brein heeft allemaal hetzelfde gezien en dus is het waar. Geen discussie. Blockchain gaat over onweerlegbaarheid, die niet gedefinieerd wordt door een centrale 3e partij, maar door een consensus protocol.

Blockchain voor mijn business

Een decentrale database dus? In zekere zin wel. Maar er zijn een 4-tal componenten die de mogelijkheden voor businesses wat meer geavanceerd maken.

Een eerste element is het concept van onweerlegbare voorwaarden. Bepaalde blockchains, zoals ethereum, hebben hun eigen programmeertaal. Zo kan je toepassingen en business logica creëren, die – in lijn met het concept van onweerlegbaarheid – altijd zal uitvoeren waarvoor het geprogrammeerd is. Bovenop de laag ‘onweerlegbaarheid’ kan je apps maken. Ik vergelijk het wel eens met: If This, Then Absolutely That. Als jij je verzekeringspremie niet betaald hebt, start je auto niet meer. Of als jij goed rijgedrag vertoont, verandert je bijdrage automatisch. En onweerlegbaar. Bye bye, auditing.

Tweede belangrijk element voor bedrijven: Niet alle blockchains zijn open, zoals de bitcoin- blockchain. Er zijn ook afgeschermde versies van blockchains, permissioned noemen ze die wel eens. In dat geval zet je eigenlijk een netwerk van computers op tussen partijen, bv verschillende bedrijven in een supply chain, die elkaar toch genoeg vertrouwen om zo’n systeem op te zetten en samen de governance te regelen. Een voordeel is dat je controle krijgt. Bedrijven zijn op dit moment niet happig om gebruik te maken van totaal open netwerken als bitcoin of ethereum.

En drie: het gaat niet altijd over geld. Tokenisation is het idee dat je iets van waarde vertegenwoordigt met een uniek digitaal token. Je heeft ‘iets’ een digitale identiteit, waarna het onweerlegbaar en onder bepaalde voorwaarden doorgegeven kan worden aan een andere partij. Zo zijn een aantal landen bezig met het digitaliseren van het kadaster. Maar een token kan ook een recht vertegenwoordigen, bv. om een container op te pikken in de haven. Dat heeft waarde en dus wordt daar nu mee gefraudeerd.

Elk bedrijf doet wel transacties van iets van waarde, onder bepaalde voorwaarden. Dus veel bedrijven, en ook overheden, zijn momenteel trajecten aan het opzetten om te kijken: wat kan blockchain voor ons betekenen? Een simpele tool die ik wel eens gebruik met klanten is ‘Value Mapping’. In welke stappen van het proces levert welke partij meerwaarde? En waar kan dat proces dan baat hebben bij een ver-blockchain-ing?

Je kan je inbeelden dat er best wel mogelijkheden zijn om een aantal van de stappen in een proces te optimaliseren. Vaak zijn het stappen die met validatie, vertrouwen of voorwaarden checken te makken. Gevolg: sneller en/of goedkoper en/of transparanter. Een Nederlandse bank had als opzet bij hun blockchain-experiment: hoe kunnen we de transacties versimpelen tussen alle partijen die betrokken zijn bij het verhandelen van een vat olie. Conclusie: hun eigen, manuele tussenkomsten zouden zakken van 3 uur naar 25 minuten.

Blockchain is WTF

Maar er is meer dan optimalisatie. Op een dieper en meer radicaal niveau is blockchain een technologie die het mogelijk maakt dat partijen waarde kunnen uitwisselen met elkaar zonder dat ze daarvoor verplicht zijn om te vertrouwen op 3e partijen. En dat gaat diep. Dan hebben we het over echte peer-to-peer, over een vorm van ruilhandel, op schaal.

Dat betekent dat een aantal van de functies die we de laatste decennia hebben uitbesteed aan traditionele bedrijven en organisaties zouden kunnen vervangen worden door blockchain. Nu vertrouwen we onze banken om ons geld bij te houden. Is dat in de toekomst nog nodig? We vertrouwen Uber om de identiteit van hun chauffeurs te valideren en er voor te zorgen dat mijn geld wel degelijk bij die chauffeur komt. Is dat in de toekomst nog nodig?

En daar liggen voor slimme ondernemers opportuniteiten voor nieuwe business modellen. Maar die zijn anders. Die hebben minder te maken met shareholder modellen, en meer met netwerk economieën.

En hier komt het vierde aspect van blockchains aan bod. Wat (open) blockchains speciaal maakt is het concept van gealigneerde belangen. Net omdat er geen centrale partij is om op te vertrouwen, komen blockchains met nieuwe manieren om ‘goed gedrag’ te belonen. Op zijn simpelst: als je vals speelt, verlies je (veel) geld. Als je meewerkt aan het algemeen belang, word je beloond. En dan komen we toch weer bij tokens, coins, muntjes,… terecht. Noem het zoals je wil, maar in bepaalde blockchains kan je je eigen waarde-systeem creëren, tokens die iets vertegenwoordigen, die gewisseld kunnen worden naar andere muntjes, die je door kan geven aan andere mensen.

• Projectmanagement-platformen waar tasks worden uitbesteed, in ruil voor project-tokens? Colony is er mee bezig.
• Browsers die rechtstreeks tokens uitbetalen aan de websites die ik vaak bezoek? Check Brave en hun BAT token.
• Uber-concurrenten die geen percentje meer afromen, maar hun eigen token economy opzetten, zodat iedereen ‘werkt’ voor de waarde van de coin? Check Swarm City.
• Facebook die geen aandelen heeft, maar Facebook-muntjes, die betaald worden aan iedereen die waarde toevoegt, ook al is dat ergens op Like klikken? Er wordt over gefilosofeerd.

Ook dat is blockchain. Dus, naast de mogelijkheden op vlak van optimalisatie, laat ik even een conceptueel ballonetje op. Bedrijven van de toekomst zijn ‘groepen mensen’ die er in slagen om de belangen van ‘alle’ stakeholders te aligneren en er voor te zorgen dat wie meerwaarde creëert daar ook voor beloond wordt.

Ergo…

Je merkt, blockchain is een heel breed begrip geworden: van bitcoin over enterprise blockchains voor optimalisatie tot netwerk-economieën. En het blijft koffiedik kijken: decentralisatie is namelijk ook moeilijk. Maar dat de technologie impact gaat hebben op bedrijven, daar ga ik van uit. Dus, zorg er voor dat je coin valt.

Wil je meer weten? Mijn boek ‘Blockchain is WTF’ geeft een breed overzicht van de mogelijkheden. Of contacteer me gerust voor een lezing, workshop,…