Hallo, ik ben Gerrie Smits
When Everybody Zigs, I'm Curious about the Zag.
Ik lig 's nachts wakker van Blockchain en andere digitale trends. Wat moeten we er mee?
Woorden die ik (te) vaak gebruik zijn 'User', 'Why' en 'Alignment'.
When Everybody Zigs, I’m Curious about the Zag.Elke week verzamel ik de verhalen die mijn nieuwsgierigheid triggerden &
en die me helpen om een open blik te houden.
Wat klanten vertellen
Eens babbelen? Wil je meer weten? Gewoon zin in koffie?
Get in touch >>
Ooit lag ik ‘s nachts wakker van blockchain. Dus schreef ik er een boek over.
Mensen noemden het toegankelijk en ‘fantastisch’.
Als je wil weten wat blockchain nu eigenlijk is en welke impact het kan hebben,
dan kan dit boek nog steeds helpen.
Recente Artikels
Blockchain, Design Thinking, User-centric
Tools voor blockchain denken
Als we het potentieel van blockchains willen benutten en als we decentralisatie belangrijk vinden, moeten we meer non-tech, mainstream mensen aan boord krijgen.
Om dat te bereiken, moeten we het makkelijker maken om over concepten, impact en hindernissen te discussiëren. Mijn bijdrage tot nu toe in de voorbije jaren zijn veel lezingen, een boek en workshops, om bewustzijn te creëren en een aantal basis-concepten uit te leggen.
Maar we hebben ook het volgende nodig:
- meer (workshop) tools
- om bredere, verfijnde input te verzamelen
- van een bredere laag van mensen
In deze post deel ik een aantal van mijn tools
Op zoek naar een probleem
Ik heb geleerd dat ‘blockchain denken’ niet vanzelf komt. Het staat soms behoorlijk ver af van de huidige manier van werken. Recent kreeg ik de kans om een blockchain workshop te designen voor senior executives in een Solvay Business School programma. Zelfs met heel slimme mensen, kan het een uitdaging zijn om hun denken te flippen naar een meer blockchain-perspectief.
Nog een uitdaging: de technologie kan serieus in de weg lopen. Dus ik zie het als een verplichting om meer focus te leggen op opportuniteiten voor business – en nog belangrijker – gebruikers. Vaak hoor ik “Blockchain is a solution, looking for a problem”. En ook al is dat een makkelijke boutade, er is wel degelijk een risico om je te verliezen in de (krachtige) technologie.
Als facilitator word ik blij van tools, frameworks, methodologieën. Ik geloof sterk in “all models are wrong, but some are useful”. De interesse in design thinking et al heeft ons al een heleboel tools gegeven. Dus één van mijn doelstellingen is om meer en betere tools te maken voor blockchain denken, waar design thinking gecombineerd wordt met decentralised thinking.
Uiteraard, zoals met alle design processen, zijn gebruikers-onderzoek en validatie erg belangrijk. Maar dit gaat over een paar stappen die meer blockchain-specifiek zijn.
Stap 1 – Probleem + opportuniteit
Ik heb al pitches verloren, “omdat blockchain te laat in het proces kwam”. Ik heb de neiging om het daar niet mee eens te zijn. Elke facilitator of consultant weet dat we een beetje tijd én afstand moeten nemen – om de problem/opportunity areas te zoeken – voordat we in oplossings-modus springen.
Een oefening die ik heb gemaakt om dat makkelijker te maken is Value Mapping, gebaseerd op Customer Experience Mapping. De doelstelling van deze simpele oefening is om de waarde-ketting te ontrafelen. Hoe komst waarde tot stand? Wie voegt wat toe? Waar zit jouw bedrijf in dat proces? En waar zijn de pijnpunten?
Het zou zo kunnen lopen:
- Stap voor step, welke stakeholder doet welke actie, bij het creëren van je product/service ? Typisch, zijn dit ook partijen buiten je eigen ‘bedrijf’.
- Hoe zou je de ‘unit of value’ omschrijven van elke actie (informatie, geld,…)?
- Zoek de pijnpunten, met vragen als: Wie is er nu gefrustreerd met wie of wat, en waarom? Waar voelen gebruikers dat er een gebrek aan vertrouwen is? Als je een bepaalde stap zou wegnemen, ontstaat er dan een vertrouwens-probleem?
De eerste resultaten van deze insteek zijn positief. Eén deelnemer noemde het “het enige wat hij nodig had”. Het deed hem snel inzien hoe fragiel de toegevoegde waarde van zijn bedrijf was.
Note: kudos voor Patara. Hun Decentralisation Method Sheet heeft me geholpen om mijn oudere versies van deze oefening te verbeteren.
Stap 2 – Opportunity framing
Als we een paar interessante aspecten hebben gedefinieerd, kunnen we How Might We statements maken. Dit is een gekende techniek van innovatie en design thinking methodologieën, die er voor zorgt die iedereen focust op bepaalde key issues. Dat zijn dan zinnen als:
- Hoe kunnen we er voor zorgen dat een logo designer zich niet ondergewaardeerd voelt, omdat hij/zij voor een uurloon moet werken?
- Hoe kunnen we transparantie vergroten mbt de uitbetaling van bonussen?
- …
Stap 3 – Blockchain concepten
Het is pas dan dat ik blockchain echt in het verhaal trek. Het helpt als mensen wat basis-kennis hebben, maar meestal splits ik het container-begrip blockchain op in een aantal componenten.
- Onweerlegbaarheid (de basis)
- Programmeerbaarheid van business logica (bv. smart contracts)
- Tokenisation (representatie van ‘iets van waarde’)
- Oracle (wie/wat zegt dat iets waar is)
- Het aligneren van belangen
Als mensen die concepten in hun hoofd hebben, kunnen we briefings herschrijven naar iets als…
Hoe zouden we /doel x/, met concepten als Smart Contracts, Tokenisation,…
Stap 4 – Ideeën, ideeën, ideeën
Tot nu toe heb ik met deze benadering al wel wat succes gehad. Maar ik voel dat we de brainstorm-fase kunnen verbeteren. Daarom ben ik ook heel enthousiast over het feit dat ik met Alejandro Masferrer van Triggercards ga samenwerken om een ideation tool voor blockchain te maken.
Alejandro heeft een goeie track record in het maken van mooie, efficiënte inspiratie-kaarten rond een brede waaier van onderwerpen, van reclame-campagnes tot Artificiële Intelligentie. Ik weet dat de juiste vragen stellen in de juiste bewoordingen enorm kan helpen om mensen te triggeren. Dus ik kijk er naar uit om dat binnen een paar maanden in productie te hebben.
Extra Stap – Token Canvas
Tot slot, ben ik ook erg geïntrigeerd in het concept van token economies en hoe tokens/jetonnekes (deze vreemde, nieuwe digitale assets) kunnen helpen om belangen te aligneren, nieuwe business modellen en nieuwe vormen van organisaties te creëren. Om daar een conversatie rond op te starten, heb ik een basic Token Design Canvas gemaakt.
Ja, het is basic. Dat is deels omdat het een eerste versie is. Maar in dit geval is ‘basic’ zeker ook een feature. Als we een bredere, non-tech laag mensen willen betrekken, kom je vaak bij mensen terecht met basic kennis van blockchain. En dan is het een behoorlijke sprong om hen zover te krijgen dat ze hun brein pijnigen over concepten als tokens, aligneren van belangen,…
Tot nu toe heb ik nuttige resultaten gehad, met het volgende ‘framework’.
- Wat zou een token kunnen vertegenwoordigen (recht op werk, bewijs van voltooiing taak, recht op bonus,…)
- Hoe zou zo’n token waarde kunnen krijgen?
- Hoe zou een token de belangen tussen stakeholders kunnen aligneren?
- En hoe zou dat impact kunnen hebben op je business/organisatie model?
Be my guest
Ik zal deze inzichten en tools in de toekomst zeker bijschaven. En dus is feedback zeer welkom .
En gebruik de dingen gerust. Deel ze. Zolang je ze maar beter maakt.
Je kan PDFs van de werkbladen hier downloaden.
Referenties
- Mijn bedenkingen rond token design gaan min of meer dezelfde richting uit als wat Renzo D’Andrea er over schreef: https://medium.com/@renzodandrea/blockchain-design-thinking-workshop-purpose-in-tokenization-c6a23c40a36a
- Patara’s Decentralisation Method Sheet: https://drive.google.com/file/d/16853ftFwooYYpzXfcv_VwpUwG9XARXOm/view
- Voor meer technisch design, lijkt dit blockchain canvas wel de moeite om te bekijken: https://blockchaincanvas.files.wordpress.com/2017/05/blockchain-canevas-ven-2016-sajida-zouarhi-cc-by-nc-sa-1-0.pdf
Blockchain
Blockchain? Wat moet de business er mee?
Ik hoor het nog steeds vaak. “Blockchain? Dat is toch dat ding van Bitcoin”. Of: “Dat is gewoon iets voor techneuten.” Niet dus. Blockchain is volgens mijn bescheiden mening een technologie die het potentieel heeft om een aantal aspecten van business en handel drijven grondig door elkaar te schudden.
Blockchain
Claim kortingscoins
Toen ik het idee had om coins weg te geven aan mensen die konden bewijzen dat ze het boek gekocht hadden, wilde ik dat op een blockchain-manier doen.
Blockchain
Waarom ik gratis coins uitdeel met mijn blockchain boek
Practice what you preach. Maak dingen zo concreet mogelijk. Maak je handen ook vuil. Het zijn richtlijnen die ik zelf probeer te volgen, ook al zit ik in de business van strategie, workshops, praten, consulting.
Dat is ook een van de redenen waarom ik mijn boek over Blockchain geschreven heb. Eén van mijn doelstellingen is om het makkelijker te maken voor mensen om ‘eens iets te doen met blockchain’. Wat dat ook zij, klein, groot, eender wat.
En ik heb gemerkt dat het volgende een simpele manier is om mensen over die drempel te helpen:
- vertel mensen hoe ze een wallet aanmaken
- stuur er wat crypto-muntjes in.
Zo kunnen mensen ervaren hoe het voelt om geld te sturen/ontvangen zonder centrale instantie. Ik heb zo zelf ook mijn eerste fractie van een bitcoin gekregen. En ik was vertrokken.
Dus om mensen te motiveren om aan de slag te gaan, geef ik Ether-korting, ter waarde van 500 euro. De eerste 250 mensen die kunnen bewijzen dat ze mijn boek gekocht hebben, krijgen 2 euro crypto-korting.
Ik heb vandaag, dinsdag 6 maart, Ether gekocht op het platform Kraken. De koers was €666,66 – ik kon het niet laten om die prijs proberen te krijgen. Dus voor mijn 500 euro kreeg ik exact 0,75 ether.
Dat betekent dat elke persoon die een correcte claim maakt, 0,003 ether in zijn wallet zal krijgen. Momenteel is dat dus ongeveer 2 euro waard. Misschien gaat het omhoog, misschien gaat het naar beneden. Maar het belangrijkste is: je bent begonnen.
Binnen enkele dagen stuur ik die 0,75 ether naar een smart contract. En als het boek effectief van de pers rolt (begin volgende week), geef ik hier op de website concrete instructies over hoe je nu exact je crypto-korting kan verkrijgen. Als je zeker wil zijn dat je niks mist, schrijf je in op deze nieuwsbrief.
Update: de ‘d-app’ staat nu online. Je kan de crypto-korting hier claimen.
Blockchain
Blockchain is WTF Bladwijzer
Eén van de ambities van het boek is dat het je aan het denken zet. En een manier om dat te doen is af en toe voor jezelf opschrijven waarom blockchain nu zo speciaal is. Ik heb uit workshops geleerd dat dat kan helpen om door de bomen het bos te zien.
Ik verwijs in het boek daarom wel eens naar ‘het kaartje’. Alleen is zo’n bladwijzer niet echt heel praktisch. Vandaar dat je hier een A4-versie werkblad kan downloaden.
Blockchain
The network always wins? There’s a coin for that
Blockchain hier, blockchain daar, blockchain overal. Bij meer en meer mensen begint de coin te vallen. Waar 2017 het jaar ging worden van de Enterprise Blockchain, gaat de focus momenteel vooral naar munten en ICO’s. Maar snappen we de echte waarde en functie van die crypto-munten?
De meest gestelde vraag na mijn lezingen en workshops is: “Waar kan ik dan bitcoin of ether kopen?”. De goldrush om een graantje – of een graan – mee te pikken van deze markt is groot. Ook grote hedgefunds beginnen stukken van hun portfolio in crypto-munten te beleggen. Coins als investering en trading commodity? Check.
FOMO!
Eén van de grote drijvers van dit FOMO-gevoel zijn de ICO’s. In plaats van op een traditionele manier investeringen te zoeken, kiezen meer start-ups of scale-ups er voor om een eigen munt uit te schrijven, een eigen jeton te creëren en die te koop aan te bieden. Er zijn nu al 5 a 10 keer meer crypto-munten dan er nationale munten zijn. En elke dag worden er wel ergens een 5 a 10 projecten gelanceerd, met hun eigen munt. Je bent helemaal into tandzorg en wil Dentacoin kopen? There’s an ICO for that, en wel op 1 oktober. Coins als fundraiser voor start-ups? Check.
VC’s en andere investeringsmaatschappijen kijken er naar. Ze proberen de market value van bedrijven die ICO’s doen te bestuderen. Springen we mee of niet? Maar ze geraken er niet altijd uit; EBITDA- en andere slimme modellen passen niet. Ze zoeken naar nieuwe modellen om de waarde van die bedrijven te meten. Maar zijn dat wel bedrijven? Of zijn het economieën, communities, netwerken?
De extra koe
Bij deze laat ik even een ballonnetje op. Kan een coin ook de lijm zijn om een hoop mensen die elkaar niet kennen een gemeenschappelijke, economische motivatie te geven, zonder dat centrale instanties (shareholders, overheden,…) de regels bepalen? Volgens de theorie zou het moeten kunnen.
In de jaren 60 was er in de academische wereld de neiging om te zeggen dat het individueel belang altijd sterker is. Ecoloog Garrett Hardin vertelt in het essay ‘The Tragedy of the Commons’ het verhaal van een groep boeren die samen een een stuk land beheren om hun koeien op te laten grazen. Iedereen wist dat er maar een maximaal aantal koeien op die wei kon grazen. Het gras was eindig. En toch was er een boer die er nog 1 extra koe bijzette. Hij kreeg voordeel op korte termijn, maar voor de groep was dat op lange termijn niet goed, want de wei werd leeg gegraasd. Conclusie: pogingen om vanuit één groep gemeenschappelijke belangen te verdedigen waren gedoemd om te mislukken. Je had daar (centrale) wetgeving voor nodig.
Aan de andere kant staat iemand als Elinor Ostrom, die in 2009 de Nobelprijs Economie kreeg voor haar werk rond economic governance en de commons. Zij bestudeerde agrarische gemeenschappen die zonder wetten van bovenaf er in slaagden om zichzelf te organiseren. Ze distilleerde daaruit een aantal regels. Als een groep mensen zich daar aan houdt, zou de kans groter zijn om onafhankelijk tot consensus te komen en het gemeenschappelijk belang van een (eindige) resource toch belangrijker te achten dan persoonlijk gewin.
Die voorwaarden hebben te maken met afspraken rond participatie in het creëren van de regels, conflictoplossing, monitoring ,…. Er staat niet beschreven wat de ideale vorm is van de regels, maar wel dat ze aanwezig moeten zijn. Als er rond die 8 a 10 punten duidelijke afspraken zijn, dan heb je een vorm van self-governance die succes heeft op slagen.
Nu, dat werkt in kleinere communities. Maar op grote schaal is dat niet zo makkelijk. Mensen kennen elkaar niet. Ze vertrouwen elkaar niet. Digitale platformen bouwen kost veel geld etc etc.
Blockchain to the rescue?
Er zijn in elk geval wel een aantal parallellen te trekken.
Eerst en vooral kan blockchain ingezet worden om een digitaal, schaalbaar alternatief bieden voor governance-parameters als trust, identiteit, duidelijke afspraken (smart contracts), conflict-oplossing, etcetera.
Aan de andere kant is er een parallel met Ostroms idee van gemeenschappelijke motivatie, nl. een schaars eindig goed. Als zo’n organisatiemodel werkt voor gras of water, kan Blockchain ook daar een digitaal, schaalbaar alternatief bieden? De coin als gemeenschappelijke motivatie, die uniek is en waarvan er maar een eindig aantal zullen in omloop gebracht worden? De coin als drijfveer van een niche-economie, een eigen waardesyteem? Vraagteken.
Is dat een model dat P2P-transacties meer P2P kan maken? Kan dat model toegepast worden op ‘bedrijven’? Blockchain-projecten die deze insteek hebben, zoeken in elk geval naar andere organisatievormen. Geen aandelen, geen dividenden op winst, alleen maar jetons. Het zijn geen bedrijven, maar communities, waar oprichters en investeerders en gebruikers allemaal deel van uitmaken. Onlangs stelde Joseph Poon, één van de core developers van Ethereum, het in een talk als volgt.
Payments are the foundational layer, to create financial incentives around computation, but I want to be able to literally have a social media platform like Reddit on the blockchain. No one really owns it, it’s the token holders that are incentivised to continue the operation.
Voila, ballon opgelaten
Over de impact van cryptomunten op sociologisch vlak is nog niet veel bekend en dit is een functie van een coin die in tijden van deze ICO-FOMO volgens mij onderbelicht blijft.
Daarom kijk ik met veel interesse naar projecten als SwarmCity, District0x, dingen als Basic Attention Token, Resonate, het Belgische DataBrokerDAO ook. Daarom kijk ik naar een groot bestaand bedrijf als de chat-applicatie Kik, waar ze het geweer van schouder gaan wisselen en op 12 september een token hebben uitgeschreven. Daarom denk ik soms: als Facebook nu zou opstarten, zou Zuck dan niet kiezen voor een ICO, om de waarde van het netwerk te delen met de partijen die meerwaarde creëren?
Peter Hinssen zegt altijd: “The network always wins”, maar voelen we dat binnenkort ook in onze coin-portemonnee?
Ik ben een book aan het schrijven over blockchain. Waarom is blockchain WTF (Waarschijnlijk Toch Fundamenteel)? En de eerste 250 aankopers krijgen zowaar korting in de vorm van gratis coins.
Daar wil ik meer over weten–